سوله قوسی

سوله نوعی سازه فلزی است که سقفی قوسی شکل یا شیبدار دارد و از آن برای کاربردهای مختلفی مانند احداث کارخانه ها و کارگاه ها، تعمیرگاه ها، مرغ داری و گاوداری، تالار و رستوران، سالن های همایش، آشیانه هواپیما، سردخانه، انبار، سالن های ورزشی و … استفاده می شود از این جهت ساخت سوله یک فرآیند عمرانی مهم در صنعت ساخت و ساز است که بسیار مورد توجه می باشد. این سازه ها از لحاظ اندازه، نوع ساخت و همچنین اتصالات، به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. سوله قوسی یکی از انواع سوله ها است که البته توضیحات دقیق و کاملی برای این نوع سوله در سطح وب در دسترس نیست ، به این دلیل که سوله قوسی میتواند حالت های مختلفی داشته باشد و صرفا به یک نوع سوله نمیتوان سوله قوسی گفت .

سوله قوسی چیست ؟

اول از هرچیزی بدانیم که به کدام سوله ها ، سوله قوسی گفته می شود ؟ سوله قوسی میتواند دو حالت داشته باشد .

• حالت اول این است که کل سازه به شکل قوسی ساخته شود یعنی ستون فلزی در آن وجود نداشته و سقف و ستون به شکل یکپارچه برای سازه در نظر گرفته می شود که اصطلاحا در این حالت یک سوله ubm ساخته می شود .
• در حالت دوم ستون فلزی از نوع خرپا یا تیرورق میتواند وجود داشته باشد و تنها سقف سازه به شکل قوسی اجرا شود که اصطلاحا به این مدل نیز سوله با سقف قوسی گفته می شود . در این روش سقف قوسی اکثرا توسط اسکلت سقف قوسی ساخته می شود که میتواند از نوع سوله لوله‌ای نیز باشد .

پس در همین ابتدای مقاله بدانیم که وقتی صحبت از سوله قوسی می شود در اکثر موارد مقصود سوله ubm است . سوله یو بی ام از ورق های گالوانیزه نورد شده که بدون دخالت حرارات یا گرما به قوس مد نظر تبدیل می شوند تولید می شود . به این ترتیب که پس از انجام محاسبات ، ورق های گالوانیزه به محل ساخت سازه منتقل می شوند و توسط دستگاه مخصوص ساخت سوله یو بی ام، که معمولا توسط تریلی و در پشت آن به محل ساخت منتقل می شود ، با تنظیم دستگاه ، و ورود ورق ها از یک طرف به داخل ، همزمان از طرف دیگر دستگاه ورق هایی با قوس مدنظر برای دهانه و ارتفاع سوله تولید می شود پس پروسه تولید قطعات اصلی این نوع سازه بسیار راحت است .

این نوع سوله یعنی سازه های یو بی ام برای اولین بار در کشور آمریکا طراحی و ساخته شدند به همین دلیل گاها به این نوع از سوله ها ، سوله آمریکایی نیز گفته می شود . در حال حاضر در کشور ما این نوع سوله به سختی مجوز های ساخت را اخذ می کند که به دلایل آن در ادامه مقاله اشاره خواهیم کرد .

باید توجه داشت که اندازه ارتفاع و همچنین عرض دهانه این نوع از سازه ها محدود است اما در طول آنها محدودیتی وجود ندارد به همین دلیل نمی توان برای سازه های بزرگ از سوله تمام قوسی یا همان سوله یو بی ام استفاده کرد .

مزایا و کاربرد سوله قوسی

مزیت‌های اصلی ساخت سوله قوسی ( بیشتر سوله با سقف قوسی ) در واقع زیبایی آن است و بهتر است اینگونه بگوئیم که این نوع سازه و این نوع سقف بیشتر زمانی کاربرد دارد که موضوع زیبایی مطرح باشد . این ابزار برای مهندس معمار و طراح این امکان را فراهم می‌کند تا تنوع ببیشتری را نسبت به سازه‌ های شیبدار ایجاد نموده و اعضای خارجی اسکلت را که در معرض دید هستند جذاب نماید .

ساخت سقف قوسی به دلیل دورریزی بیشتر فولاد هزینه بالاتری دارد . درکل برای کاربری هایی همچون کارخانه و یا واحدهای تولیدی که زیبایی در آنها برای کارفرما مدنظر نیست از سازه های شیبدار استفاده می شود .

البته باید توجه داشت که اگر سقف قوسی توسط روش اسکلت قوسی ساخته شود باعث کاهش هزینه خواهد شد چرا که در اینصورت پوشش سقف سوله میتواند از نوع ساندویچ پانل یا ورق گالوانیزه باشد .

در سازه های یو بی ام تنها روش ساخت همین روش قوسی است ، اما اگر اسکلت سازه از نوع خرپایی یا تیرورقی است ، میتوان سقف سازه را توسط اسکلت تیرورقی یا خرپایی اجرا کرد که بازهم تنها جنبه زیبایی دارد و تاثیر آنچنانی در تغییر کاربری سوله نخواهد داشت . در نتیجه برای سازه های کارخانه و تولیدی یا ورزشی ، نیازی به سقف قوسی نیست .

البته که اگر از سقف قوسی در سازه استفاده شود ( در سازه های غیر از یو بی ام ) فضای داخلی سوله بزرگتر و دلباز تر به نظر خواهد رسید . در برخی حالت ها که ارتفاع ماشین آلات داخل سازه ممکن است بیشتر باشد ، میتوان با توجه به طراحی دهانه ، از نوع سقف قوسی استفاده کرد .

اگر سقف سازه از نوع قوسی و با پوشش روشن طراحی شود ، یک نورگیری بسیار عالی در داخل سازه وجود خواهد داشت . البته یکی از نمونه های بارز برای ساخت سقف های قوسی روشن جهت نورگیری ، استفاده در سازه های بزرگ گلخانه و پرورش گل و گیاه و میوه های گلخانه است . البته یک نکته را نیز باید ذکر کنیم که هزینه ساخت این نوع از سازه ها بسیار زیاد نیست اما در مقایسه با سقف های قوسی کمی بیشتر خواهد بود . در هرصورت به مقداری نیست که باعث تحمیل هزینه های سنگین به سازنده شود .

در حال حاضر، هم سازه های لوله‌ای ، هم سازه های خرپایی و هم سازه های تیروقی ( سوله سنگین ) را میتوان با سقف قوسی طراحی و اجرا کرد . در حقیقت نوع قوسی سوله که بجر نوع یو بی ام است ، مدل های خرپایی با سقف و ستون خرپایی ، نوع سوله لوله‌ای با سقف و ستون فوق سبک و نهایتا سوله های تیرورقی با ستون ها و سقف تیرورقی است . برای سازه های خرپایی ، لوله و تیرورقی ، تمامی مراحل ساخت در کارخانه انجام می شود و قطعات سازه نهایتا برای مونتاژ به محل ساخت منتقل می شوند و همانند سازه های یو بی ام ، ساخت در محل در این سه مدل سوله امکان پذیر نیست .

سوله های قوسی از نوع یو بی ام در ظاهر ضعیف به نظر می رسند اما باید بدانید که در برابر زمین لرزه هایی تا 8 الی 9 ریشتر و همچنین وزش بادهایی بسیار شدید مقاومت مناسبی دارند . اما سایر سازه های قوسی از مقاومت و ایمنی بسیار بیشتری برخوردار هستند . در حالت کلی روش های ساخت سازه های قوسی را میتوان توسط خم نمودن با غلطک و روش القایی خمش اجرا کرد که هر کدام نیاز به توضیحات مفصلی دارد . اما اگر خلاصه گفته شود :

در روش خم نمودن با غلطک اسکلت قوسی سوله برای استفاده در ساخت ، به وسیله غلطک که یک فرآیند سرد است قوس داده می‍شود . در القایی خمشی، مقطع (لوله ، توخالی ، و باز) برای قوس داده شدن از یک لوله پیچ الکترونیکی عبور داده می‌شود. بنابراین مهم است که هر الزامی برای قوس سه بعدی به صورت دقیق در مرحله طراحی با جزئیات بیان شود.

عایق کاری سوله های قوسی

سازه های قوسی در حالتی که از نوع یو بی ام ساخته شوند در ضورت عایق کاری باید توسط پوشش اپوکسی و روش پاششی عایث شوند . پوشش های اپوکسی توسط پمپ مخصوص بر روی دیوار ها سوله پاشیده می شود و پس از چندثانیه این پوشش پف کرده و سطح داخلی کل سازه را عایق خواهد نمود . البته که این نوع از پوشش ها جاذب هستند و می توانند آلودگی ها و گردوغبار موجود در داخل سوله را جذب کنند به این دلیل از لحاظ بهداشتی کمی در سطح پایین تری هستند و برای سوله هایی همچون مرغداری یا دامداری مناسب نیست .

در سازه های غیرقوسی میتوان از عایق های معمولی همچون ورق های گالوانیزه ، ساندویچ پانل و یا عایق های نورگیر همچون پلی کربنات استفاده کرد . عایق مانع تابش، نوع دیگری است که روی سوله ها قرار می گیرد و مانع انتقال گرمای تابشی خورشید به داخل سوله می شود. از آنجایی که جنس سوله ها فلز است و فلز رساناست استفاده از عایق مانع تابش، تا حد زیادی از انتقال گرما از بیرون به داخل سوله جلوگیری می کند. عایق مانع تابش بین اسکلت سوله و پانل ها قرار می گیرد و باعث عایق کاری سوله می شود.

عایق سازی سوله با نانو عایق

نانو عایق همان طور که از نامش پیداست عایقی از جنس نانو می باشد که به خوبی جلوی هرگونه انتقال گرما از جمله تابش، جابجایی و همرفتی را می گیرد.
به کارگیری نانو عایق ها در سوله ها ساده است و تغییری در شکل ظاهری سوله ایجاد نمی کند. نانو عایق جدیدترین تکنولوژی برای عایق کردن سوله ها می باشد که دارای کمترین میزان انتقال حرارت در میان تمام عایق های موجود می باشد. عایق کردن سوله ها با نانو عایق روشی کم هزینه و به صرفه است که روش اجرای نسبتا ساده ای دارد.

جهت ساخت و اجرای انواع سازه های فلزی سوله ، ارجمله سازه های قوسی میتوانید از طریق پل های ارتباطی با مجموعه سبک طرح در تماس باشید .